Những nhà đầu tư từng tham gia thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam đều nhận định rằng, giá mua của nhiều mã chứng quyền có bảo đảm luôn tăng nhanh. Nó giúp mang lại nguồn lợi lớn so với kỳ vọng. Tuy nhiên song song với đó thì cũng có nhiều mã đang bỏ xa giá trị lý thuyết, khả năng sinh lời khi đáo hạn nhiều trường hợp rơi về con số 0. Vậy mới nói việc đầu tư chứng quyền cũng tồn đọng rất nhiều rủi ro lớn. Nếu nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm thì có thể dẫn đến tình trạng thua lỗ.
Mục lục
Những rủi ro nổi bật khi đầu tư chứng quyền
Chứng quyền “hot” theo cổ phiếu cơ sở
Mới đây, ba công ty chứng khoán gồm Chứng khoán SSI (SSI), Chứng khoán Bản Việt (VCSC); Chứng khoán KIS Việt Nam (KIS) đã phát hành tổng cộng 23 mã chứng quyền. Tỷ lệ chào bán thành công trung bình là 36,3% tổng lượng chào bán. Trong đó, SSI chào bán 10 mã chứng quyền, VCSC chào bán 6 mã và KIS chào bán 7 mã.
Trong đó, nếu xét theo công ty chứng khoán thì tỷ lệ chào bán thành công của VCSC đạt 75,09%, KIS là 34,2% và SSI là 19,1%. Tuy nhiên, xét theo giá trị chào bán thành công, thì SSI đứng đầu khi thu về tổng số tiền thu về là 77,4 tỷ đồng. VCSC thu về 12,76 tỷ đồng và KIS thu về 12,3 tỷ đồng.
Trong đó, đáng chú ý, SSI đã chào bán đồng thời 10 mã chứng quyền một lúc. Tổng khối lượng 122 triệu chứng quyền; cao nhất so với các công ty chứng khoán chào bán cùng thời điểm. Có thể thấy, bước vào giai đoạn đầu tháng 8/2021, hàng loạt công ty chứng khoán thực hiện chào bán chứng quyền với khối lượng lớn. Họ đạt được một tỷ lệ thành công cao hơn so với giai đoạn tháng 7/2021; đây là khi thị trường bước vào nhịp giảm điểm.
Giá chào bán chứng quyền thấp, nhà đầu tư cần cảnh giác
Mã chứng quyền phát hành tại KIS chỉ từ 1.200 – 1500đồng/chứng quyền
Quan sát những đợt chào bán chứng quyền vừa qua, có thể nhận thấy một điểm chung là giá chào bán tương đối thấp. Giá chỉ dao động từ 1.200 – 6.600 đồng/chứng quyền. Trong đó, các mã chứng quyền phát hành tại Công ty Chứng khoán KIS đều niêm yết giá phát hành từ 1.200 – 1.500 đồng/chứng quyền và tỷ lệ chuyển đổi tương đối cao. Đơn cử, tại mã VJC/KIS/M/CA/T06, giá phát hành là 1.400 đồng/chứng quyền, nhưng tỷ lệ chuyển đổi là 25:1, giá thực hiện 135.555 đồng/cổ phiếu.
Như vậy, ước tính điểm hoà vốn của nhà đầu tư là 170.555 đồng/cổ phiếu. Với giá thị trường của cổ phiếu VJC tại ngày 11/8/2021 là 118.700 đồng/cổ phiếu, giá thị trường đang thấp hơn tới 30,4% so với giá tại điểm hoà vốn của chứng quyền. Ngoài ra, trung bình 7 mã chứng quyền của KIS phát hành đều có giá thị trường thấp hơn trung bình 34,8% so với điểm hoà vốn, một tỷ lệ chiết khấu tương đối cao.
Nếu xét theo chiều tăng điểm, trung bình 7 mã chứng quyền của KIS phát hành cần tăng trung bình 54,2% từ giá thị trường hiện tại mới hoà vốn, một tỷ suất tăng tương đối lớn và là một tỷ lệ bảo vệ công ty chứng khoán cao nhất so với các công ty chứng khoán khác cùng phát hành tại thời điểm hiện tại.
Mã CPDR2101 giảm 73%, đang giao dịch ở mức 300 đồng/chứng quyền
Mã CPDR2101 đang giao dịch vùng 300 đồng/chứng quyền. Con số này giảm 73% so với giá phát hành và chuẩn bị đáo hạn ngày 25/8/2021. Được biết, điểm hòa vốn của mã CPDR2101 là cổ phiếu PDR phải giao dịch vùng 94.388 đồng/cổ phiếu. Tuy nhiên tính theo giá ngày 20/8, cổ phiếu PDR chỉ giao dịch vùng 85.100 đồng/cổ phiếu. Con số này thấp hơn 9,8% so với điểm hòa vốn.
Mã CVRE2101 hiện tại đang giao dịch vùng 280 đồng/chứng quyền; thấp hơn 77% so với giá phát hành và chuẩn bị đáo hạn ngày 22/9. Được biết, điểm hòa vốn của mã chứng quyền là cổ phiếu VRE giao dịch vùng 39.367 đồng/cổ phiếu. Tuy nhiên, hiện tại cổ phiếu VRE chỉ giao dịch vùng 27.050 đồng/cổ phiếu. Con số này thấp hơn 31,3% so với điểm hòa vốn.
Hay mã CVNM2105 hiện tại giao dịch vùng 320 đồng/chứng quyền, thấp hơn 70,9% so với giá phát hành và chuẩn bị đáo hạn ngày 27/9. Được biết, điểm hòa vốn của mã chứng quyền là cổ phiếu VNM giao dịch vùng 141.399 đồng/cổ phiếu. Tuy nhiên, hiện tại cổ phiếu VNM chỉ giao dịch vùng 87.800 đồng/cổ phiếu. Chỉ số này thấp hơn 37,9% so với điểm hòa vốn.
Nhiều mã chứng quyền thanh khoản thấp
Thực tế cho thấy sau khi niêm yết trên sàn; nhiều mã chứng quyền có thanh khoản tương đối thấp. Mức giao dịch chỉ dưới 50.000 chứng quyền/phiên. Trong đó, có nhiều mã chứng quyền gần về 0 đồng. Ví dụ như mã TCH/KIS/M/CA/T03 giao dịch 20 đồng. Mã TCH/ KIS/M/CA/T04 giao dịch 600 đồng. Mã VNM/KIS/M/CA/T08 giao dịch 600 đồng. Gần đến ngày đáo hạn, nếu cổ phiếu cơ sở không tăng về điểm hoà vốn, xu hướng giá của chứng quyền sẽ tiến về 0.
Ngoài ra, trong điều kiện bình thường, từ 3 – 6 tháng, việc các cổ phiếu cơ bản làm tài sản cơ sở của chứng quyền tăng từ 50% trở lại là điều hiếm khi diễn ra. Chỉ trường hợp riêng biệt nếu như cổ phiếu có câu chuyện đột biến phía sau, hoặc hưởng lợi từ điều kiện thị trường mới, khi đó nhà đầu tư mới bắt đầu định giá lại doanh nghiệp và nâng mức định giá mới dựa trên kỳ vọng lợi nhuận tăng trưởng trong tương lai và bắt đầu mua vào cổ phiếu đẩy giá tăng cao.
Một số nhà đầu tư tham gia các đợt IPO chứng quyền với mong muốn lướt sóng, mua khi IPO và bán ra ngay khi chào bán với kỳ vọng chứng quyền có thanh khoản sẽ được giá hơn. Tuy nhiên, một số chứng quyền do định giá quá cao so với giá trị nội tại. Bởi thế nên khi niêm yết có dấu hiệu bị bán mạnh và gây thua lỗ ngay lập tức cho nhà đầu tư.
Kết luận
Có thể thấy, việc định giá chứng quyền hiện nay có xu hướng quá an toàn. Các công ty chọn tỷ lệ chiết khấu tương đối cao; sử dụng một số kỹ thuật phát hành thị giá thấp. Tỷ lệ chuyển đổi cũng cao để thu hút nhà đầu tư. Do vậy, NĐT khi tham gia mua chứng quyền nên đánh giá triển vọng tăng giá của cổ phiếu cơ sở. Cạnh đó NĐT nên xem xét kỹ về mặt định giá phát hành để tránh nguy cơ mất vốn.
Mặc dù đem lại hiệu suất tốt, sản phẩm chứng quyền vẫn chưa thực sự được quan tâm. Bình luận về thực trạng này, Giám đốc giao dịch phái sinh SSI cho rằng một trong những vấn đề mà nhà đầu tư còn e dè với chứng quyền là độ thanh khoản của thị trường.
“Tuy vậy, với trách nghiệm của tổ chức phát hành, SSI luôn cố gắng hoàn thành tốt nhiệm vụ tạo lập thị trường, tạo thanh khoản cho những mã chứng quyền của SSI để nhà đầu tư dễ mua bán chốt lời trong bất kỳ diễn biến tăng giảm nào của thị trường. Công ty cũng cố gắng tạo lập thị trường để đảm bảo giá giao dịch hiện tại của chứng quyền gần sát nhất với giá lý thuyết, mô phỏng chính xác nhất diễn biến của chứng khoán cơ sở và đảm bảo lợi ích cho nhà đầu tư.”